تعريف بهداشت روان :

بهداشت روان عبارت است از تأمين ، حفظ و رشد سلامتي رواني ، فردي و اجتماعي ، فردي داراي بهداشت رواني است كه مي تواند فعاليت روزمره خود را به خوبي انجام دهد، با افراد خانواده و اجتماع ارتباط و سازگاري مناسبي داشته باشد از زندگي روزمره لذات ببرد و بيماري رواني نداشته باشد در بهداشت روان مي آموزيم كه چگونه از بروز بيماريهاي رواني عصبي پيشگيري كنيد و چگونه به بيماران و خانواده آنان كمك كنيم تا به بهداشت رواني دست يابند

پيشگيري در بهداشت روان :

پيشگيري از بيماريهاي رواني و عصبي سه نوع است :

پيشگيري اوليه : تمام كارهايي است كه براي پيشگيري از بروز بيماريهاي عصبي و رواني صورت مي گيرد پيشگيري از ضربه و عفونتهاي مغزي ، پيشگيري از جنگ و جدل و درگيريها ، سازگاري بهتر با ديگران و لذت بردن و قانع بودن با آنچه در اطراف ما هست ، همگي نوعي پيشگيري اوليه است۰

پيشگيري ثانويه : كارهايي است كه براي درمان به موقع و مناسب بيماري صورت مي گيرد شناسايي و درمان سريع بيماران ، كمك به برگشت به كار و فعاليت روزمره ، و خودداري از بستريهاي غير لازم و طولاني ، همگي پيشگيري نوع دوم است ۰ زيرا كه مانع خسارت و معلوليتهاي بيشتري مي شود۰

پيشگيري نوع سوم : فعاليتهايي است كه باعث توانبخشي رواني معلولين رواني عصبي مي گردد ۰ معلول رواني كسي است كه كارايي فردي ، خانوادگي ، شغلي و اجتماعي خود را براي هميشه از دست داده باشد ۰ يك عقب مانده ذهني و يك بيمار رواني شديد مزمن در بيشتر اين موارد ناتوان و معلول است و شما مي توانيد با توانبخشي رواني و آموزش او و خانواده اش وي را تا حدي كار او فعال نماييد۰

- انواع اختلالات رواني و عصبي :

مشكلات و اختلالات رواني و عصبي بدين شرح است :

· بيماري شديد رواني ( اسكيزوفرنيا ، مانيك دپرسيو ، پيسكوز عضوي ، پيسكوز حاد ، افسردگي شديد و سايكوتيك و ۰۰۰ )

· بيماري رواني خفيف ( افسردگي ، اضطراب ، وسواس ، هيستري ، فوبيا و۰۰۰ )

· بيماران صرعي و غشي ( صرع كوچك ، صرع بزرگ ، صرع رواني ، حركتي ، تشنج همراه با تب و ۰۰۰ )

· بيماران عقب مانده ذهني ( خفيف ، متوسط ، شديد ، عميق و۰۰۰ )

· ساير موارد ( لكنت زبان ، شب ادراري ، لرزش دست و ۰۰۰ )

واحد بهداشت روان

   بهداشت روان بخشي جدائي ناپذير از بهداشت عمومي است که فرد را از عناصر شناختي، عاطفي و همچنين از توانايي های خود در ايجاد رابطه با ديگران آگاه مي گرداند.

   انسان با داشتن تعادل رواني، بهتر مي تواند بر استرس های زندگي فائق آيد، کارهای روزانه را پربارتر و سودمندتر گرداند و فرد مفيدی برای جامعه باشد.

   اختلالات رواني و مغزی با تاثير روی بهداشت روان فرد، امکان دستيابي به بخش هايي از موارد بالا و يا امکان عملي ساختن تمام آنها را به طور کلي و يا به گونه ای نسبي غير ممکن مي سازد. درمان اين اختلالات و پيشگيری از به وجود آمدن آنها، راه استفاده از تمام توانايي های موجود در فرد را برای وی هموار مي سازد. از آنجا که بهداشت روان پايه و اساس رشد انسان است، اين حقيقت را بايد پذيرفت که مسائل بهداشت روان همراه زندگي است، امکان پديد آمدن آنها هميشه وجود دارد و لازم است تا درباره آنها بحث و گفتگو شود.

   فعاليتهای بهداشت روان

   بهداشت روان به مفهوم تامين و ارتقاء بهداشت رواني فردی و اجتماعي، پيشگيری از ابتلاء، درمان مناسب بيماريهای رواني و توانبخشي بيماران رواني مي باشد و با فرض اين تعريف مجموعه فعاليتهای زير را دربر مي گيرد.

                             ۱- اجرای برنامه بهداشت روان روستایی و شهری 

                             ۲- انجام فعاليتهايي که در جهت گسترش بهداشت رواني و اجتماعي فرد باشد؛

۳- آموزشهای عمومي به منظور جلوگيری از ابتلاء به بيماريهای رواني و عصبي؛

۴- آموزش مهارتهای زندگي از جمله مهارت ارتباطي - مقابله با استرس - حل مسئله - قاطعيت، خود آگاهي و ...؛

۵- آموزش شيوه فرزند پروری؛

۶- آموزش مداخلات رواني در پيشگيری از بلايای طبيعي؛

۷- آموزش پيشگيری از اعتياد و سوء مصرف مواد؛

۸- آموزش تشخيص و درمان بيماريهای روان پزشکي؛

۹- تهيه پمفلتها و جزوات آموزشي؛

۱۰- درمان به موقع و مناسب بيماران به منظور جلوگيری از شيوع بيماريهای رواني.

۱۱- برنامه پیشگیری از خودکشی

شرح وظايف كارشناس بهداشت روان در برنامه كشوري بهداشت روان :

۱- بررسي و شناخت بيماريهاي رواني شهرستان

۲- بررسي و تعيين ميزان بيماريهاي رواني در شهرستان

۳- تشكيل و شركت در كميته های فني بهداشت روان شهرستان

۴- تدوين و اجراء برنامه هاي آموزشي براي رده هاي مختلف بهداشتي

۶- جمع آوري ، كنترل ، تجزيه و تحليل و ارسال به موقع آمار و اطلاعات مربوط به پيگيري بيماريهاي رواني

۷- پايش و ارزشيابي مداوم برنامه اجرائي شهرستان و تلاش جهت رفع نارسائيها و بهبود عملكرد

۸- پيشنهاد و مشاركت در اجراي آموزشهاي عمومي جامعه در زمينه مسايل بهداشت روان

۹- هماهنگي و جلب همكاري درون بخشي و ساير بخشهاي اجتماعي ، اقتصادي و محلي كه در پيشبرد برنامه موثرند ۰

۱۰- مشاركت در اجراي پروژه هاي تحقيقات كاربردي در نظام بهداشتي پس از تصويب و ابلاغ

۱۱- همكاري و مشاركت دراجراي ساير برنامه هاي بهداشتي با نظر مقام مافوق

۱۲- گزارش ساليانه پيشرفت و عملكرد برنامه در شهرستان